این درس تحت عنوان « آزادی انسان ( برگرفته از كتاب شهيد مطهري)» توسط دکتر سید محمد صالح هاشمی گلپایگانی در 6 جلسه ارائه شده است. در اين درس به سئوالات و شبهات شما در حوزه هاي ذيل پاسخ داده مي شود:

چگونه انسان دارای دو “خود” یا “من” عالی و دانی یا حیوانی است؟ مرکب بودن انسان چه تاثیری در آزادی او دارد؟

چرا انسان ها نمی توانند آزادی مطلق داشته باشند؟ حدود آزادی انسان تا کجاست و چه چیزی می تواند محدود کننده آزادی باشد؟

تعریف و تمایز آزادی عقیده و آزادی فکر چیست؟

رابطه شادی و نشاط با آزادی چیست؟ آیا در جامعه دینی نیز می توان شادی و نشاط ایجاد نمود؟ یا اینکه لازمه شادی و نشاط حذف دین از زندگی فردی و اجتماعی است؟

قوانین “حجاب اسلامی” را چگونه می توان از منظر بحث آزادی تبیین نمود؟

معنای اختیار و عدم اجبار در دین چیست؟ و آیه مبارکه «لا إِکراهَ فِی الدّین » به چه معناست و چه ارتباطی با آزادی دارد؟

ماهیت جهاد چیست؟ دفاع است یا تجاوز؟ رابطه جهاد با آزادی عقیده چیست؟

چرا بدون هجرت و جهاد دستیابی به آزادی امکان پذیر نیست؟

اهداف درس:

1. آشنایی با مفهوم آزادی و تبیین اختلاف و تمایز انسان از سایر موجودات
2. تبیین رابطه بین خودعالی با خود دانی در انسان
3. آشنایی با مفهوم هجرت و جهاد بعنوان کلید آزادی انسان
4. تبیین دیدگاه اسلام و غرب نسبت به برده داری
5. آشنایی با حیطه های مختلف آزادی (عقیده، بیان و عمل)
6. تبیین رابطه بین دین، شادی و آزادی بشر

سرفصل و جلسات:

• جلسه اول: نگاه اسلام و غرب به آزادی
• جلسه دوم: هجرت و جهاد، کلید آزادی انسان
• جلسه سوم: عصر آزادی و بردگان معاصر
• جلسه چهارم: آزادی و ارتباط آن با ولایت
• جلسه پنجم: دین، شادی و آزادی بشر
• جلسه ششم: نقش ابعاد شخصیتی، علمی و دینی در نگاه به آزادی

درباره درس:

نقطه آغازین هر بحث باید نقطه مشترک و مورد توافق با مخاطب باشد. برای شروع مباحث، نقطه مشترک همه مخاطبین، با هر منش و تفکری، موضوع انسان است. انسان و فطرت ام‏ المسائل معارف انسانی و اسلامی است. وقتی کسی اذعان کرد که انسان است بلافاصله این سوال مطرح می ‏شود که تمایز انسان از سایر موجودات چیست؟ اختلاف اصلی انسان با سایر موجودات، تفکر و عقل است. از اين رو در اين دوره آموزشي، ابتدا بحث آزادی تفکر و اندیشه به عنوان شاخصه انسان مطرح می‏ شود. انسانی که آزادی را با رهایی در خود عالی و به استخدام و اسارت کشیدن خود دانی، حیوانیت و طبیعت، تعریف می ‏کند، برای چنین انسانی، جایگاه آزادی اجتماعی بر پایه آزادی معنوی مشخص می‏ شود به گونه ‏ای که بدون آزادی معنوی، آزادی اجتماعی معنی نمی ‏دهد. بعد از آزادی اجتماعی دو رکن جامعه اسلامی مبتنی بر هجرت و جهاد است، و به قول شهید مطهری دين مقدس اسلام از جنبه اجتماعى بر دو پايه هجرت‏ و جهاد استوار است‏.

در آزادی به سوی هدف زندگی، چه در آزادی معنوی و چه در آزادی‏ های اجتماعی، انسان مواجه با موانع و دشمن درونی و بیرونی می ‏شود. جهاد، تلاش خستگی‏ ناپذیر برای برداشتن مانع حاکمیت خود دانی است. جهاد در دو حیطه جهاد اکبر و اصغر در مواجهه با موانع  درونی و مبارزه و نابودی دشمن بیرونی است. در صورتی که موانع بیشتر از توان انسان باشد، اسلام تسلیم و ایستایی را جایز نمی ‏شمارد، بلکه دور زدن و دور شدن از موانع درون و بیرون، برای قوی شدن و مانع برداشتن جهادی، دستورالعمل مکتب آزادی‏ بخش است. البته جهاد برای ایجاد صلح و صلح فقط در سایه عدالت ارزشمند است.

اگر انسان در صحنه کارزار و جهاد، انسانی را اسیر کرد آیا می ‏تواند او را برده خود کند؟ چرا اسلام اجازه برده ‏داری و سلب آزادی آنسان ‏ها را داده است؟ این مساله، در دنیای امروز شبهه ‏ای قوی است که خصوصاً از جانب غرب و مسیحیت به اسلام وارد شده است که در اين دوره آموزشي، پس از بحث جهاد، مساله برده ‏داری به عنوان دالان تربیت، مورد بحث و بررسی قرا گرفته است.

تمام جلسات باهم – سوالات ترم جدید

تمام سوالات تایپ شده با امکان جستجو هنگام آزمون

در صورتی که پاسخنامه دروس دیگری رو هم نیاز دارید می‌توانید به آیدی زیر در تلگرام و یا ایتا پیام دهید.

@nahadplusir